درخواست طلاق از طرف مرد، یک فرآیند قانونی در دعاوی خانوادگی است که در آن مرد تصمیم به پایان دادن به زندگی زناشویی می‌گیرد. طبق قانون مدنی ایران، حق طلاق با مرد است و او می‌تواند بدون نیاز به اثبات دلیل خاصی همسر خود را طلاق دهد. اما به منظور جلوگیری از تصمیمات عجولانه و افزایش آمار طلاق، اخیراً قانونگذار مراحل بیشتری را برای این امر تعیین کرده که نسبت به گذشته پیچیده‌تر و زمان‌برتر شده است.
به همین دلیل در این مطلب، به شرح شرایط و مراحل درخواست طلاق از طرف مرد می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
طلاق از طرف مرد چیست؟
طلاق از طرف مرد به شرایطی اطلاق می‌شود که مرد با رعایت مقررات قانونی، درخواست جدایی از همسرش را به دادگاه خانواده ارائه می‌دهد. این نوع طلاق تنها در عقد دائم مصداق دارد و در ازدواج موقت یا صیغه، با پایان مدت عقد یا بخشش آن از سوی مرد، رابطه زناشویی به اتمام می‌رسد و نیازی به دادگاه ندارد. پیش از تصویب قانون حمایت خانواده در سال ۱۳۹۱، مرد می‌توانست تنها با مراجعه به دفترخانه، همسر خود را طلاق دهد، اما پس از تصویب این قانون، مرد موظف به گذراندن مراحل قانونی و دریافت گواهی عدم امکان سازش از دادگاه شده است.
شرایط اولیه و قانونی طلاق از طرف مرد
پیش از آغاز فرآیند طلاق از طرف مرد، لازم است که مرد شرایط اولیه قانونی را رعایت کند. این شروط عبارت‌اند از:
- اهلیت مرد: مردی که اقدام به طلاق می‌کند باید بالغ، عاقل و مختار باشد. در غیر این صورت، حکم طلاق باطل و غیرشرعی خواهد بود.
- پرداخت حقوق مالی زن: مرد موظف است تمامی حقوق قانونی و شرعی زن، از جمله مهریه، نفقه و اجرت‌المثل ایام زوجیت را پیش از ثبت طلاق پرداخت کند.
- ارائه مدارک: مرد باید مدارک هویتی و اسناد ازدواج خود را به دادگاه ارائه دهد.
مراحل درخواست طلاق از طرف مرد
درخواست طلاق از طرف مرد باید مراحل قانونی خاصی را طی کند که به شرح زیر است:
ثبت دادخواست و ارجاع به دادگاه
اولین گام برای درخواست طلاق از طرف مرد، تنظیم دادخواست طلاق و ثبت آن در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است. دادخواست به دادگاه خانواده ذیربط ارجاع داده می‌شود. دادگاه صالح برای رسیدگی به این پرونده، دادگاهی است که زن در حوزه آن سکونت دارد. پس از ثبت دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی، پرونده به شعبه مربوطه ارجاع شده و وقت رسیدگی تعیین می‌شود.
جلسات مشاوره و داوری
پس از ثبت دادخواست، دادگاه طبق قانون، پرونده را به داوری ارجاع می‌دهد. در این مرحله، مرد و زن موظفند داوران خود را معرفی کنند. داوران باید از میان نزدیکان متأهل و حداقل ۳۰ ساله انتخاب شوند. در صورت عدم معرفی داور، دادگاه خود اقدام به انتخاب داوران می‌کند.
صدور رأی و مراحل پس از آن
چنانچه تلاش‌های داوران و دادگاه برای صلح و سازش نتیجه‌بخش نباشد، دادگاه گواهی عدم امکان سازش یا حکم طلاق صادر می‌کند. این گواهی به مدت ۳ ماه اعتبار دارد و زوجین باید ظرف این مدت به دفتر رسمی طلاق مراجعه کرده و صیغه طلاق را جاری کنند.
مدت زمان صدور حکم طلاق
مدت زمان صدور حکم طلاق از طرف مرد به عواملی همچون اعتراض زن به حکم بستگی دارد. در صورتی که زن اعتراض نکند، فرآیند طلاق حداکثر ۴ ماه به طول می‌انجامد. اما در صورت اعتراض زن، فرآیند می‌تواند تا یک سال یا بیشتر ادامه یابد.
مدارک لازم برای ثبت دادخواست طلاق
دارک لازم برای طلاق از طرف مرد عبارت‌اند از:
- اصل شناسنامه و کارت ملی مرد
- اصل سند ازدواج یا رونوشت آن
- گواهی عدم بارداری زن
- گواهی بکارت زن در صورت ادعای دوشیزه بودن
حقوق و تکالیف مالی در طلاق از طرف مرد
در طلاق از طرف مرد، مرد موظف به پرداخت تمامی حقوق مالی زن از جمله مهریه، نفقه و اجرت‌المثل است:
وضعیت مهریه در طلاق از طرف مرد
مهریه در طلاق از طرف مرد، بسته به شرایط مختلف، به شرح زیر تعیین می‌شود:
- مهریه عندالمطالبه: مرد باید فوراً تمامی مهریه را پرداخت کند.
- مهریه عندالاستطاعه: زن باید توان مالی مرد را اثبات کند تا مهریه پرداخت گردد.
- اعسار از پرداخت: در صورتی که مرد توان پرداخت مهریه را نداشته باشد، می‌تواند درخواست اعسار از دادگاه کند.
نفقه و اجرت المثل و نحله
مرد موظف است نفقه را تا زمان گذراندن عده (۱۰۰ روز) و تا پیش از صدور حکم طلاق پرداخت کند. در صورتی که زن ناشزه باشد، نفقه به او تعلق نمی‌گیرد. اجرت‌المثل نیز به طور معمول بر اساس نظر کارشناسان و میزان دارایی مرد تعیین می‌شود.
تنصیف دارایی
چنانچه مرد شرط تنصیف دارایی را در عقدنامه امضا کرده باشد، باید تا ۵۰ درصد از اموال به دست آمده در طول زندگی مشترک را به زن پرداخت کند. این شرط زمانی قابل اجرا است که درخواست طلاق به دلیل سوء اخلاق زن نباشد.
طلاق از طرف مرد در شرایط خاص
در ادامه، موارد خاصی که ممکن است کاربران به دنبال اطلاعات آن باشند را بررسی کرده‌ایم.
طلاق از طرف مرد در دوران عقد
طلاق در دوران عقد به معنای جدا شدن زوجین قبل از شروع زندگی زناشویی کامل است. در این وضعیت، زن و مرد هنوز رابطه جنسی برقرار نکرده‌اند یا در مراحل ابتدایی زندگی مشترک هستند. مهم‌ترین ویژگی طلاق در دوران عقد این است که نسبت به طلاق پس از زندگی زناشویی،
شرایط و مراحل آن تا حدودی مشابه است. اما در اینجا تفاوت‌هایی وجود دارد که عبارت‌اند از:
1- در صورت طلاق در دوران عقد، اگر زن باکره باشد، مهریه‌ای که به او تعلق می‌گیرد نصف مهریه تعیین شده خواهد بود. این تفاوت به دلیل آن است که در دوران عقد، رابطه جنسی برقرار نشده و به این ترتیب، مرد از برخی مسئولیت‌های مالی که در صورت زندگی مشترک به زن تعلق می‌گرفت، معاف می‌شود.
2- در صورتی که زن باکره نباشد و رابطه جنسی قبل از طلاق برقرار شده باشد، مهریه به طور کامل به زن تعلق می‌گیرد.
3- در دوران عقد، اجرت‌المثل (میزان کار یا زحماتی که زن برای خانه‌داری و زندگی مشترک انجام داده است) به زن تعلق نمی‌گیرد زیرا هنوز زندگی مشترک به طور کامل شکل نگرفته است.
4- همچنین در دوران عقد، حق نفقه زن بر عهده مرد است، مگر اینکه زن ناشزه باشد (یعنی بدون دلیل موجه از تمکین امتناع کند).
طلاق غیابی از طرف مرد
طلاق غیابی به طلاقی اطلاق می‌شود که در آن زن در دادگاه حاضر نمی‌شود یا غایب است. در این موارد، مرد همچنان می‌تواند طلاق را درخواست کند و دادگاه نیز حکم طلاق را صادر می‌کند. برخی نکات در خصوص طلاق غیابی عبارت‌اند از:
1- در صورتی که زن غایب باشد و از مکان دقیق خود اطلاعی در دسترس نباشد، مرد می‌تواند درخواست طلاق غیابی دهد. در این شرایط، دادگاه از طریق روش‌هایی مانند انتشار آگهی در روزنامه یا ارسال دعوت‌نامه به نشانی‌های موجود، زن را از برگزاری جلسات دادگاه مطلع می‌کند.
2- دادگاه پس از ارزیابی شرایط، در صورتی که مطمئن شود زن هیچ گونه اعتراضی به طلاق ندارد یا قادر به حضور در دادگاه نیست، حکم طلاق غیابی را صادر می‌کند.
3- لازم به ذکر است که طلاق غیابی از نظر قانونی هیچ تفاوتی با طلاق حضوری ندارد و دادگاه موظف است که مسائل مالی و حقوقی مانند مهریه، نفقه و اجرت‌المثل را در حکم خود تعیین کند.
4- پس از صدور حکم طلاق غیابی، در صورتی که زن از این حکم اطلاع پیدا کند، می‌تواند درخواست واخواهی داشته باشد و اعتراض خود را به حکم طلاق اعلام کند. این اعتراض معمولاً در صورتی است که زن پس از مدتی از طلاق مطلع شود و بخواهد در این مورد تصمیم بگیرد.
طلاق زن ناشزه
زن ناشزه به زنی اطلاق می‌شود که بدون دلیل موجه از انجام وظایف زناشویی و زندگی مشترک خود امتناع می‌کند. این رفتار می‌تواند به دلایل مختلفی باشد که شامل اعتراض به رفتار مرد، مشکلات روحی، یا دلایل دیگر می‌شود. در این وضعیت، مرد می‌تواند درخواست طلاق دهد، اما در این مورد برخی حقوق مالی زن تغییر می‌کند.
برای اثبات ناشزه بودن زن، مرد می‌تواند از شهادت شهود یا ارائه شواهد دیگر بهره ببرد. گاهی اوقات زن می‌تواند برای اثبات وضعیت خود از دلایل مختلفی همچون عدم تمکین به دلیل خشونت یا شرایط نامناسب استفاده کند.
یکی از تفاوت‌های عمده در طلاق از طرف مرد در صورتی که زن ناشزه باشد، این است که به زن ناشزه نفقه تعلق نمی‌گیرد. نفقه به طور معمول به زن پرداخت می‌شود تا زمانی که در زندگی مشترک زندگی می‌کند و به وظایف خود عمل می‌کند، اما در صورتی که زن ناشزه باشد، مرد از پرداخت نفقه معاف است.
در طلاق ناشزه، مهریه زن همچنان محفوظ باقی می‌ماند. حتی اگر زن ناشزه باشد، مرد موظف به پرداخت مهریه است.
از آنجا که زن ناشزه از تمکین خودداری کرده، در شرایط طلاق از طرف مرد، حق نصف دارایی (تنصیف دارایی) به زن تعلق نمی‌گیرد، مگر اینکه دلایل مشخصی برای رفتار زن وجود داشته باشد.
هزینه دادرسی و مراحل قانونی
هزینه دادرسی طلاق از طرف مرد عبارت‌اند از:
- هزینه دادرسی و ثبت دادخواست: حدود ۵۰۰ هزار تومان برای ثبت دادخواست و ارجاع به دادگاه.
- هزینه‌های مشاوره و داوری: هزینه‌هایی برای مشاوره و داوری، که ممکن است برای انتخاب داوران و جلسات داوری اعمال شود.
- هزینه‌های وکالت: هزینه‌هایی که برای خدمات وکیل در طول روند طلاق باید پرداخت شود.
- هزینه‌های اجرای صیغه طلاق: هزینه‌هایی برای ثبت طلاق در دفاتر رسمی.
- هزینه‌های حقوق مالی زن: شامل پرداخت مهریه، نفقه، اجرت‌المثل، و در صورت وجود، نصف دارایی‌ها (تنصیف دارایی).
مدت زمان تقریبی پرونده
مدت زمان طلاق از طرف مرد بستگی به اعتراض یا عدم اعتراض زن دارد:
- در صورت عدم اعتراض زن: پروسه طلاق معمولاً بین ۴ تا ۶ ماه طول می‌کشد.
- در صورت اعتراض زن: اگر زن به حکم طلاق اعتراض کند و پرونده وارد مراحل تجدیدنظر و دیوان عالی کشور شود، این فرآیند می‌تواند بیش از یک سال به طول انجامد.
مزایا و معایب طلاق از طرف مرد
بررسی جنبه‌های مثبت و منفی این نوع طلاق برای مرد.
مزایا:
- حق قانونی طلاق: مرد بر اساس قانون مدنی حق طلاق دارد و می‌تواند بدون نیاز به دلیل خاصی درخواست طلاق دهد.
- عدم نیاز به رضایت زن: مرد می‌تواند حتی بدون رضایت زن اقدام به درخواست طلاق کند.
- عدم حضور در جلسات: در صورت داشتن وکیل، مرد نیازی به حضور در جلسات دادگاه و داوری ندارد.
معایب:
- پرداخت حقوق مالی زن: مرد موظف به پرداخت تمامی حقوق مالی زن، از جمله مهریه، نفقه، اجرت‌المثل و نحله است.
- امکان تنصیف دارایی: در صورت امضای شرط تنصیف دارایی، مرد ممکن است موظف به پرداخت ۵۰٪ از دارایی‌های مشترک به زن شود.
- طولانی شدن روند در صورت اعتراض زن: اگر زن به حکم طلاق اعتراض کند، فرآیند می‌تواند بیش از یک سال طول بکشد.
- هزینه‌های بالا: تمامی هزینه‌های دادرسی و وکالت به عهده مرد است.
چالش‌های حضانت فرزندان: تصمیمات مربوط به حضانت فرزندان ممکن است چالش‌برانگیز باشد.
اهمیت حضور وکیل در طلاق از طرف مرد
حضور وکیل متخصص در طلاق از طرف مرد اهمیت زیادی دارد. وکیل می‌تواند با پیگیری تمامی مراحل قانونی، روند پرونده را تسریع کرده و به مدیریت حقوق مالی زن کمک کند. همچنین، وکیل از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کرده و اطمینان حاصل می‌کند که تمامی حقوق قانونی رعایت شود. بنابراین، استفاده از وکیل متخصص در این فرآیند پیچیده و قانونی می‌تواند طلاق را تسهیل کرده و مشکلات را کاهش دهد.
اگر در پروسه طلاق هستید، ما در این مسیر کنارتان خواهیم بود. تیم وکلای متخصص ما با تجربه و دانش کافی، می‌توانند روند پرونده شما را تسریع کرده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنند. ما به شما کمک خواهیم کرد تا تمامی مراحل قانونی را به درستی طی کنید. برای اطمینان از اینکه فرآیند طلاق بدون هیچ‌گونه دردسر و با کمترین زمان ممکن انجام شود، با ما تماس بگیرید و یک مشاوره رایگان دریافت کنید.
